Wiele osób słyszało termin „ostroga piętowa” i celnie kojarzy go z kontuzją stopy. A dokładniej, czym jest ostroga piętowa? Ostroga piętowa (z łac.calcar calcanei, w anglojęzycznej literaturze określane jako CS calcaneal spur) to choroba powodująca dolegliwości bólowe guza piętowego w wyniku zmian zwyrodnieniowych. Zmiany te powstają na skutek długotrwałego stanu zapalnego rozcięgna podeszwowego. Toczący się chronicznie proces zapalny powoduje, że we wrażliwym miejscu tworzy się nadprogramowa tkanka kostna. Na zdjęciu rentgenowskim ostroga piętowa widoczna jest jako ostra, dziobiasta wyrośl kostna, biegnąca od guza piętowego ku przodowi.
Objawy ostrogi piętowej
Objawy ostrogi piętowej narastają stopniowo. Ograniczają się one głównie do uporczywych dolegliwości bólowych w obrębie pięty. Na początku, ból pojawia się wtedy, kiedy pięta ulega dużym obciążeniom. Charakterystyczne dla tego schorzenia są też dolegliwości bólowe przy próbie uniesienia palców stopy ku górze. Ostroga piętowa może rozwijać się jedno lub obustronnie, w zależności od przyczyny. Warto również podkreślić, by nie lekceważyć bólu pięty i od razu zgłosić się do specjalisty, ponieważ z czasem zaburzony jest mechanizm chodu, którego możemy nie zauważyć i traktować jako naturalny. Może to odbić się na bólach kolan, bioder i kręgosłupa. Co ciekawe, ból pięty (kłucie) często najbardziej odczuwalny jest rano, gdy jeszcze stopy nie są „rozchodzone”. Następnie, z każdym kolejnym krokiem ból się zmniejsza i do końca dnia jest odczuwalny podczas chodzenia na stałym, umiarkowanym poziomie.
Ostroga piętowa – przyczyny
Jedną z popularniejszych kontuzji dolnej części aparatu ruchu jest właśnie ostroga piętowa. Przyczyny tego schorzenia bywają bardzo różne. Główną przyczyną występowania ostrogi najczęściej bywa styl życia i charakter pracy. Długotrwałe obciążanie powięzi stopy czy to poprzez sport, czy wielogodzinne stanie może doprowadzić do zwiększonego napięcia i tym samym – do choroby. Co się jednak dzieje w środku stopy? W przyczepie bliższym rozcięgna podeszwowego, w okolicy guza kości piętowej dochodzi do mikropęknięć, które zapoczątkowują zapalne tło i dalszą, wtórną degenerację włóknistej struktury. Pogłębiający się stan zapalny prowadzi do odkładania się złogów wapiennych i powstawania narośli.
Do najważniejszych przyczyn powstawania ostrogi piętowej należą:
- sporty obciążające stopy;
- stojący tryb pracy;
- bieganie lub chodzenie po twardym podłożu;
- źle dobrane obuwie;
- buty na wysokim obcasie;
- koślawość stopy (nadpronacja) lub płaskostopie;
- wiek powyżej 65 roku życia;
- nadwaga;
- nieprawidłowe, niepożądane ruchy w obrębie stawów skokowych i stopy.
Jak leczyć ostrogę piętową?
Pytanie: jak leczyć ostrogę piętową? Odpowiedzi jest wiele. Po pierwsze, powinniśmy odciążyć nasz aparat ruchu na tyle, by łuk stopy nie był cały czas obciążony. W zależności od możliwości, powinniśmy mniej chodzić, zaprzestać chodzenia lub zastosować bardziej amortyzowane obuwie. By potwierdzić diagnozę, zaleca się wykonanie zdjęcia RTG stopy. Przy rekonwalescencji trzeba uzbroić się w cierpliwość, gdyż cały proces jest żmudny i trwa dość długo. W początkowym okresie ostrogi piętowe leczy się zachowawczo czyli stosowane są środki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz zabiegi fizykalne. Mają one na celu zredukować ból i wygasić stan zapalny. W szczególnie bolących miejscach można zastosować ostrzykiwanie toksyną botulinową. Do zabiegów leczenia zachowawczego i przeciwbólowego należą:
- stosowanie zimnych okładów lub kompresów;
- fizykoterapia – głównie ultradźwięki, fonoforeza, laseroterapia, a także fala uderzeniowa;
- stosowanie wyprofilowanych miękkich butów;
- stosowanie specjalnych wkładek lub podpiętek, które amortyzują uderzenia pięty o podłoże podczas chodu. Służą one do odciążenia łuku stopy.
Gdy wyleczony zostanie stan zapalny, ważna jest profilaktyka. Mowa tu o masażach, rolowaniu rollerem bądź piłką, ale też stosowaniu odpowiedniego, miękkiego i wygodnego obuwia. Jeśli wspomniane działania nie przynoszą oczekiwanego efektu, konieczne jest leczenie operacyjne. W jego trakcie usuwana jest wyrośl kostna bądź następuje częściowe podcięcia rozcięgna podeszwowego (w okolicy guza piętowego).
